Koruyucu Giyecekler (Tulumlar, Önlükler vb.)
Koruyucu giyecekler standartlarda verilen tanımlama ile Kişisel kıyafetleri örten veya yerine geçen ve bir veya daha fazla tehlikeye karşı koruma sağlamak için tasarımlanan koruyucuları içeren giyeceklerdir.
Koruyucu giyecekler çeşitli tehlike ve risklere karşı giyen kişiyi korumak amacıyla tasarlanmaktadır. Bu nedenle kişisel koruyucu donanımlar olarak sınıflandırılmaktadır.
Koruyucu giyecekler korunma hedefindeki risk ve tehlikelere karşı farklı standartlara tabi olmakta ve bu doğrultuda sınıflandırılmaktadır. Aşağıda bu sınıflandırma cetveli gösterilmektedir.
Tablo 1: Koruyucu giysi tipleri ve kullanım amacı
| Koruyucu Giyecek Tipleri | Kullanım amacı, koruma sağlanan tehlike ve riskler |
| Tip 1 | Sıvı aerosoller ve katı parçacıklar dâhil sıvı ve gaz hâlindeki kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek takımları (Gaz Sızdırmaz) |
| Tip 2 | Sıvı aerosoller ve katı parçacıklar dâhil sıvı ve gaz hâlindeki kimyasal maddelere karşı koruyucu giyecek takımları (Gaz Sızdıran) |
| Tip 3 | Sıvı kimyasal maddelere karşı bağlantı yerleri sıvı geçirmez giyecekler |
| Tip 4 | Sıvı kimyasal maddelere karşı bağlantı yerleri sprey geçirmez giyecekler |
| Tip 5 | Hava ile yayılan katı parçacıklara karşı tüm vücuda koruma sağlayan kimyasal koruyucu giyecekler |
| Tip 6 | Sıvı kimyasal maddelere karşı Sınırlı koruma sağlayan koruyucu giyecekler |
Tablo 2: Koruyucu Giysi tiplerinin tabi oldukları standartlar
| KORUYUCU GİYSİ TİPLERİ VE TABİ OLDUKLARI AVRUPA STANDARTLARI | ||||||
| Tip | Tip 1 | Tip 2 | Tip 3 | Tip 4 | Tip 5 | Tip 6 |
| Temel Standart | EN 943-1 | EN 943-1 | EN 14605 | EN 14605 | EN 13982-1 | EN 13034 |
| İlave Standart | EN 13688 Tüm Tipler için zararsızlık, tasarım, konfor gibi genel özellikleri belirler, | |||||
| İlave Deney | EN 464 | EN 14325 | ||||
| İç Basınç Deneyi | Kimyasal maddelere karşı – Koruyucu giyecek malzemesi, dikişleri, birleşim yerleri ve birleştirmelerinin deney metotları ve performans sınıflandırması | |||||
| İlave Deney | EN 943-1 | EN 943-1 | EN 17491-3 | EN 17491-4 | EN 13982-2 | EN 17491-4 |
| İçe sızma Deneyi | İçe sızma Deneyi | Jet deneyi – Sıvı Nüfuziyeti | Sprey Deneyi -Sıvı Nüfuziyeti | İçe sızma deneyi | Hafif Sprey Deneyi | |
| İlave Standart | EN 14126 | |||||
| Patojen Organizmalara Karşı Koruma | ||||||
| İlave Standart | EN 1149-5 | |||||
| Koruyucu Giysi – Elektrostatik Özellikler | ||||||
Patojen Organizmalara Karşı Koruyucu Giysiler;
Tablo 2’de gösterildiği üzere tulum veya genel olarak koruyucu giysiler kullanım amacına uygunluk açısından 6 tipte gösterilmiş ve buna uygun standartlar ilave deney standartları verilmiştir. Tablodan da anlaşılacağı üzere Corona Virüsü gibi patojen organizmalara karşı korumaya dair bir sınıflandırma burada verilmemiştir.
Patojen organizmalara karşı koruma yukarıda verilen tüm koruyucu giysi tipleri için ilave bir özellik olarak tanımlanmaktadır. Koruyucu giysilerin bu özellikte olup olmadığı EN 14126 standardı ile belirlenmektedir. Bir başka deyişle yukarıdaki tipteki bir koruyucu giyecek EN 14126 standardı şartlarını sağladığında çeşitli şekillerde (sıvı, katı, buhar, temas vb. risklerde) patojen organizmalara karşı koruma sağlayacaktır. Bu tür belgelendirme sonucunda ürün üzerine Tip X-B şeklinde, tip bilgisinin yanına “–B” eklenerek ürünün biyolojik risklere karşı koruma sağladığı belirtilmektedir.
Koruyucu giysinin elektrostatik koruma özelliği olması durumunda ilave olaak EN 1149-5 standardı gereksinimleri aranmaktadır.
Koruyucu Önlükler
Koruyucu giysilere dair yukarıda verilen Tipler kapsamında olmak üzere koruyucu önlükler de değerlendirilebilmektedir. Önlük gibi giysiler vücudun tamamını korumadığı için vücudun bir bölümünü koruyan giyecekler olarak tanımlanmakta ve Tip seçimi bu doğrultuda olmalıdır. Bu tür ürünlerin Tip seçiminde koruma amacı güdülen riskin türüne dikkat edilmelidir. Örneğin Tip 5 bütün vücudu koruma amacı içerdiği için önlük için Tip 5 seçimi uygun değildir. Kişisel koruyucu giysi olarak vücudun bir kısmını koruyan giysilerin belgelendirilmesi durumunda etiketleme olarak tip bilgisinden sonra “PB” ibaresi eklenmelidir. Örneğin Tip6 PB veya Tip 6-B PB.
Koruyucu önlüklerin değerlendirilmesinde hastanın korunmasına yönelik önlüklerde bu standartların seçimi yerine EN 13795-1 (Cerrahi örtüler ve önlükler) standardına uygunluk düşünülebilir. Bu standart Kişisel Koruyucu Donanımlar yönetmeliği kapsamında olmayıp Tıbbi Cihazlar Yönetmeliğine göre ele alınmaktadır.